ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କରିଥିବା ମାଓବାଦୀ ଙ୍କ ଜେଲ ଭିତରେ ଆତ୍ମହତ୍ୟା
ବିଶ୍ରା, ୧ / ୬ : ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡର ହଜାରିବାଗ ସ୍ଥିତ ଲୋକନାୟକ ଜୟପ୍ରକାଶ ନାରାୟଣ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ କାରାଗାରରେ ଜଣେ ବିଚାରାଧୀନ ମାଓବାଦୀ କଏଦୀଙ୍କ ଆତ୍ମହତ୍ୟା ଘଟଣା ସରକାରୀ ମାଓ ନୀତିର ବାସ୍ତବ ମୂଲ୍ୟାୟନ ଦରକାର କରେ। ଛୋଟା ଶ୍ୟାମଲାଲ ଦେହ୍ରି ଓରଫ ସନ୍ତୁ ଦେହ୍ରି, ଓରଫ ସୋମଲାଲ ଦେହ୍ରି – ଏହି ନାମ ମାଓ ଆନ୍ଦୋଳନର ଅନେକ ଅନ୍ଧାର ପରିଚୟ ବୋହି ଆଣେ। ଜେଲ ପ୍ରଶାସନ ଅନୁଯାୟୀ, ଦେହ୍ରି ଗତ ଦିନ ଆତ୍ମହତ୍ୟା କରିଛନ୍ତି। ତଦନ୍ତ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି, କିନ୍ତୁ ଏହି ଆତ୍ମହତ୍ୟା ପଛରେ ରହିଥିବା ମନସିକ ଅବସାଦ, ଆଶା ଓ ଅନ୍ତଃଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ ଉପରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁଛି। ଦୁମକା ଜିଲ୍ଲାର କାଠିକୁଣ୍ଡ ଥାନା ଅଞ୍ଚଳର ବାସିନ୍ଦା ଦେହ୍ରି ଜଣେ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କରିଥିବା ମାଓବାଦୀ। ୯ ଫେବୃଆରି ୨୦୨୧ରେ ଦୁମକା କେନ୍ଦ୍ରୀୟ କାରାଗାରରୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରାଯାଇ ହଜାରିବାଗ ଜେଲରେ ରଖାଯାଇଥିଲେ। ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ ରାଜ୍ୟର ଅନେକ ନକ୍ସଲ ପ୍ରଭାବିତ ଅଞ୍ଚଳର ଥାନାରେ ତାଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ୮ଟି ଗୁରୁତର ମାମଲା ବିଚାରାଧୀନ ଥିଲା। ବିଚାରାଧୀନ ଅବସ୍ଥାରେ ଏହି ମୃତ୍ୟୁ କେବଳ ଏକ ବ୍ୟକ୍ତି ଉପରେ ଅନ୍ୟାୟ ନୁହେଁ, ଏହା ଏକ ଯନ୍ତ୍ରଣାଦାୟକ ଅନ୍ତିମ ଅଧ୍ୟାୟ ଯାହା ଆମକୁ ପ୍ରଶ୍ନ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରେ – କି ଯଥେଷ୍ଟ ମାନସିକ ସହାୟତା ଦିଆଯାଉଛି ଏମାନେ ଯାହା ଶସ୍ତ୍ର ଛାଡ଼ି ସମାଜ ମୁହଁ କରିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି? ସରକାରଙ୍କ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ ନୀତି ଓ ପୁନର୍ବାସ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ଅସାରତା ଏଠି ସ୍ପଷ୍ଟ ହୁଏ। ଯଦି ଜଣେ ପୂର୍ବତନ ଉଗ୍ରବାଦୀ ଜେଲ ଭିତରେ ମନସିକ ଅନ୍ତଃଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱରେ ଆତ୍ମହତ୍ୟା କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୁଅନ୍ତି, ତେବେ ପ୍ରଶ୍ନ ହେଉଛି – ସେ ନୀତି କାହିଁକି? ଦେଶର ଶାନ୍ତି ଓ ସମାଜିକ ପୁନର୍ଗଠନ ଲକ୍ଷ୍ୟରେ ଯଦି ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କରିଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ନିଖୁଟ ସହାରା ଓ ଆଶା ଦିଆଯାଉନାହିଁ, ତେବେ ଏହି ମୃତ୍ୟୁ ସରକାରୀ ବିଫଳତାର ପରିଚାୟ ନୁହେଁ କି ?
ବିଶ୍ରା, ୧ / ୬ : ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡର ହଜାରିବାଗ ସ୍ଥିତ ଲୋକନାୟକ ଜୟପ୍ରକାଶ ନାରାୟଣ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ କାରାଗାରରେ ଜଣେ ବିଚାରାଧୀନ ମାଓବାଦୀ କଏଦୀଙ୍କ ଆତ୍ମହତ୍ୟା ଘଟଣା ସରକାରୀ ମାଓ ନୀତିର ବାସ୍ତବ ମୂଲ୍ୟାୟନ ଦରକାର କରେ। ଛୋଟା ଶ୍ୟାମଲାଲ ଦେହ୍ରି ଓରଫ ସନ୍ତୁ ଦେହ୍ରି, ଓରଫ ସୋମଲାଲ ଦେହ୍ରି – ଏହି ନାମ ମାଓ ଆନ୍ଦୋଳନର ଅନେକ ଅନ୍ଧାର ପରିଚୟ ବୋହି ଆଣେ। ଜେଲ ପ୍ରଶାସନ ଅନୁଯାୟୀ, ଦେହ୍ରି ଗତ ଦିନ ଆତ୍ମହତ୍ୟା କରିଛନ୍ତି। ତଦନ୍ତ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି, କିନ୍ତୁ ଏହି ଆତ୍ମହତ୍ୟା ପଛରେ ରହିଥିବା ମନସିକ ଅବସାଦ, ଆଶା ଓ ଅନ୍ତଃଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ ଉପରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁଛି। ଦୁମକା ଜିଲ୍ଲାର କାଠିକୁଣ୍ଡ ଥାନା ଅଞ୍ଚଳର ବାସିନ୍ଦା ଦେହ୍ରି ଜଣେ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କରିଥିବା ମାଓବାଦୀ। ୯ ଫେବୃଆରି ୨୦୨୧ରେ ଦୁମକା କେନ୍ଦ୍ରୀୟ କାରାଗାରରୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରାଯାଇ ହଜାରିବାଗ ଜେଲରେ ରଖାଯାଇଥିଲେ। ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ ରାଜ୍ୟର ଅନେକ ନକ୍ସଲ ପ୍ରଭାବିତ ଅଞ୍ଚଳର ଥାନାରେ ତାଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ୮ଟି ଗୁରୁତର ମାମଲା ବିଚାରାଧୀନ ଥିଲା। ବିଚାରାଧୀନ ଅବସ୍ଥାରେ ଏହି ମୃତ୍ୟୁ କେବଳ ଏକ ବ୍ୟକ୍ତି ଉପରେ ଅନ୍ୟାୟ ନୁହେଁ, ଏହା ଏକ ଯନ୍ତ୍ରଣାଦାୟକ ଅନ୍ତିମ ଅଧ୍ୟାୟ ଯାହା ଆମକୁ ପ୍ରଶ୍ନ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରେ – କି ଯଥେଷ୍ଟ ମାନସିକ ସହାୟତା ଦିଆଯାଉଛି ଏମାନେ ଯାହା ଶସ୍ତ୍ର ଛାଡ଼ି ସମାଜ ମୁହଁ କରିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି? ସରକାରଙ୍କ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ ନୀତି ଓ ପୁନର୍ବାସ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ଅସାରତା ଏଠି ସ୍ପଷ୍ଟ ହୁଏ। ଯଦି ଜଣେ ପୂର୍ବତନ ଉଗ୍ରବାଦୀ ଜେଲ ଭିତରେ ମନସିକ ଅନ୍ତଃଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱରେ ଆତ୍ମହତ୍ୟା କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୁଅନ୍ତି, ତେବେ ପ୍ରଶ୍ନ ହେଉଛି – ସେ ନୀତି କାହିଁକି? ଦେଶର ଶାନ୍ତି ଓ ସମାଜିକ ପୁନର୍ଗଠନ ଲକ୍ଷ୍ୟରେ ଯଦି ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କରିଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ନିଖୁଟ ସହାରା ଓ ଆଶା ଦିଆଯାଉନାହିଁ, ତେବେ ଏହି ମୃତ୍ୟୁ ସରକାରୀ ବିଫଳତାର ପରିଚାୟ ନୁହେଁ କି ?
